Παγκόσμια Φεμινιστική Απεργία
Παγκόσμια Φεμινιστική Απεργία 08.03.2020
Άννα Καραμάνου
π. ευρωβουλευτής
Δρ Πολιτικής Επιστήμης, ΕΚΠΑ
Εν μέσω μεταναστευτικής κρίσης και φόβου για πανδημία του ιού COVID-19, πραγματοποιείται η φετινή παγκόσμια φεμινιστική απεργία, στις 8 Μάρτη, για τα δικαιώματα των γυναικών, όπου γης. Κοινή απαίτηση, να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα καυτά προβλήματα που πλήττουν την παγκόσμια κοινότητα: Διεύρυνση του χάσματος πλουσίων και φτωχών, παραβιάσεις θεμελιωδών ελευθεριών και καθολικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναποτελεσματικές πολιτικές για την προστασία του πλανήτη και της βιοποικιλότητας, ανισότητα των φύλων & βία κατά των γυναικών.
Η Διακήρυξη και η Πλατφόρμα Δράσης της 4ης Παγκόσμιας Διάσκεψης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Γυναικών, Πεκίνο 1995, που επικυρώθηκαν από 189 κυβερνήσεις, κλείνουν φέτος 25 χρόνια. Πρόκειται για το πιο εμπνευσμένο πλαίσιο δράσης, σε 12 κρίσιμους τομείς: φτώχεια, εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, υγεία, βία, ένοπλες συγκρούσεις, οικονομία, εξουσία και λήψη αποφάσεων, θεσμικοί μηχανισμοί, ανθρώπινα δικαιώματα, ΜΜΕ, περιβάλλον & παιδί -κορίτσι.
Ωστόσο, 25 χρόνια μετά, σε καμία χώρα του κόσμου δεν έχει επιτευχθεί έμφυλη ισότητα. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) προβλέπει ότι, με τους σημερινούς ρυθμούς, θα περιμένουμε ακόμη 100 χρόνια! Στην παγκόσμια κατάταξη για την ισότητα των φύλων (Έκθεση 2020), μεταξύ 153 χωρών, κατατάσσει την Ελλάδα στην 84η θέση, πιο πίσω από Αλβανία (20η), Βουλγαρία (49η), Β. Μακεδονία (70η). Από τις γειτονικές χώρες, μόνο η Τουρκία είναι χειρότερη από εμάς (130η), με τις ισλαμικές χώρες να ακολουθούν. Οι γυναίκες, παγκοσμίως, εκτελούν το 66% της εργασίας, παράγουν το 50% της τροφής, αλλά κερδίζουν μόνο το 10% του παγκόσμιου εισοδήματος και το 1-2% της περιουσίας (στοιχεία ΟΗΕ).
Κορυφαίοι κοινωνικοί και θρησκευτικοί θεσμοί αρνούνται ακόμη να αναγνωρίσουν την ίση αξία και αξιοπρέπεια των γυναικών, σε πλήρη αντίθεση με τις αξίες του πολιτικού φιλελευθερισμού και της δημοκρατίας. Η εχθρότητα προς την ισότητα πυροδοτεί τη συνεχώς εντεινόμενη βία κατά των γυναικών. Βεβαίως, πολλοί άνδρες καταδικάζουν τις ακραίες μορφές βίας (ακρωτηριασμός σεξουαλικών οργάνων, σεξουαλική βία, δολοφονίες, εγκλήματα «τιμής», κλπ). Ωστόσο, αποφεύγουν να εστιάσουν στις αιτίες και στις δομές που πυροδοτούν τη βία. Η κύρια αιτία, προφανώς, είναι η πατριαρχία και οι δομές της ανδρικής κυριαρχίας. Η έμφυλη ανισότητα στην κατανομή της ισχύος στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες, είναι σκόπιμη και συστημική. Πρόκειται για σύστημα ελέγχου και εκμετάλλευσης. Στην εποχή μας συνιστάανοιχτό πόλεμο κατά των γυναικών! Στόχος: Να παραμείνουν στο ρόλο που ιστορικά είχε επιβληθεί, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η αρχετυπική ηγεμονική αρρενωπότητα και η εξ αποκαλύψεως πρωτοκαθεδρία της.
Τα στοιχεία για τον πόλεμο κατά των γυναικών είναι πολύ αποκαλυπτικά. Ο ΟΗΕ κάνει λόγο για παγκόσμια μάστιγα και πιστοποιεί ότι, καθημερινά, 137 γυναίκες δολοφονούνται, μέσα στον οικογενειακό ή φιλικό τους κύκλο. Μιλάμε για γυναικοκτονία, κατά το «γενοκτονία», δηλαδή δολοφονίες γυναικών από πρόθεση. Σύμφωνα με το Ελληνικό Φεμινιστικό Δίκτυο για την 8η Μάρτη, αυτά τα στοιχεία αποτελούν μικρό μόνο μέρος της πραγματικότητας αφού, παγκοσμίως, από το σύνολο των ανθρωποκτονιών 8 στα 10 θύματα είναι γυναίκες. Από τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, το 71% είναι γένους θηλυκού, με τις μετανάστριες και πρόσφυγες τα τραγικότερα θύματα. Και κάτι άλλο τρομακτικό: 50 γυναίκες κάθε εβδομάδα δολοφονούνται, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από σύντροφο ή πρώην σύντροφο.Είναι πραγματικά τρομακτικό, αν σκεφτεί κανείς ότι εργαζόμαστε εδώ και πολλά χρόνια γι’ αυτό το θέμα. Αλλά η πραγματικότητα παραμένει, οι αριθμοί συνεχίζουν να αυξάνονται, δηλώνει η Έλενα Ντάλι, η πρώτη Επίτροπος Ισότητας της ΕΕ.
Το κίνημα ΜeΤoo, κατά της σεξουαλικής κακοποίησης των γυναικών, άνοιξε το στόμα πολλών γυναικών, συνέβαλε στην απελευθέρωση του λόγου και στην αύξηση των καταγεγραμμένων περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης & βίας. Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν ότι μόνο 10% των περιστατικών καταγγέλλεται. Φοβούνται γαρ… Στη χώρα μας, έπειτα από την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, διαθέτουμε αξιόλογο θεσμικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της βίας. Ωστόσο, ως γνωστόν, οι νόμοι εύκολα ψηφίζονται, αλλά δύσκολα εφαρμόζονται. Αρκεί να θυμηθούμε τις 40 δολοφονίες γυναικών των δύο τελευταίων ετών..
Είναι φανερό, ότι η ανδροκρατία επιδιώκει να ελέγξει το σώμα και το πνεύμα μας μέσω του φόβου και της βίας. Να μας φορτώσουν με ενοχές για το δημογραφικό και τα αγέννητα παιδιά! Να σταματήσουμε να αμφισβητούμε την καθεστηκυία πατριαρχική τάξη. Σε αυτό διαπρέπουν τα ακροδεξιά κόμματα. Να θυμηθούμε τη ΧΑ και το πρότυπο του σκληρού, βίαιου, μάτσο άνδρα που προωθούσε. Στην Ισπανία το ακροδεξιό VOX υποστηρίζει ότι η βία κατά των γυναικών δεν υπάρχει, είναι πολιτική εφεύρεση (political invention)!
Στην χερσόνησο του Άθω, της Ελληνικής επικράτειας, αποκλείεται δια νόμου και επί ποινή φυλάκισης η πρόσβαση των γυναικών. Εκεί μόνον οι άνδρες έχουν δικαιώματα και πρόσβαση στην πολιτισμική και φυσική κληρονομιά. Άραγε, η νομοθεσία θα εφαρμοστεί και για την εκλεγμένη πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας; Τελικά, τι νόημα έχει αυτός ο αναχρονισμός; Τι συμβολίζει; Την κατωτερότητα της θηλυκότητας; Πόσο μπορεί να προχωρήσει ο εκσυγχρονισμός της χώρας μας, όταν διαιωνίζονται παρωχημένοι θεσμοί και σύμβολα της πατριαρχικής, βαλκανικής κουλτούρας;
Ο ιστορικός Γιουβάλ Νόαχ Χαράρι, στο βιβλίο του «21 μαθήματα για τον 21ο αιώνα», μιλάει για τον φόβο των ανδρών. Φέρνει ως παράδειγμα την ταινία Ex machina του 2015, όπου ένας ειδικός της τεχνητής νοημοσύνης ερωτεύεται ένα θηλυκό ρομπότ, το οποίο στη συνέχεια τον χειραγωγεί. Στην πραγματικότητα, λέει ο Χαράρι, δεν πρόκειται για ταινία που μιλάει για το φόβο των ανθρώπων απέναντι στα ευφυή ρομπότ, αλλά για τον φόβο των ανδρών απέναντι στις ευφυείς γυναίκες και ειδικότερα για το φόβο ότι η γυναικεία απελευθέρωση μπορεί να οδηγήσει στη γυναικεία κυριαρχία.
Σίγουρα, για την Ελλάδα, χρειαζόμαστε ένα νέο ξεκίνημα! Αφού ως χώρα δεν συμμετείχαμε στην Αναγέννηση και τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, να ξεκινήσουμε με ένα νέο Διαφωτισμό που, αυτή τη φορά, θα συμπεριλαμβάνει τις γυναίκες. Για να αναδειχθεί ένα εναλλακτικό μοντέλο πολιτικής εξουσίας, με ισότητα των φύλων, δικαιοσύνη και αξιοκρατία παντού. Ενόψει και του εορτασμού των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, η χώρα χρειάζεται επανεκκίνηση! Να δούμε, πώς, στην εποχή των αλγόριθμων και της τεχνητής νοημοσύνης, θα απαντήσουμε στις προκλήσεις της τεχνολογίας και της επιστήμης και πώς θα κλείσουμε, επιτέλους, το έμφυλο χάσμα δεδομένων, σε όλους τους τομείς της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Αυτό νοηματοδοτεί την 8η Μάρτη 2020!